برچسب: نکات مهم

در آموزش های مربوط به ساخت سورفیس کریدور، برای ساخت سورفیس کریدور از منوی مشخص شده در شکل زیر کد Datum را به کریدور اضافه کردیم. به لیست باز شده در شکل زیر دقت کنید.

سپس مطابق شکل زیر کد Daylight را به عنوان  Boundary در تب Boundaries به کریدور اضافه کردیم. به لیست مشخص شده در شکل زیر دقت کنید.

 

ولی این کدها دقیقاً به چه مفهوم هستند و چرا کدهای دیگر را انتخاب نمیکنیم؟ اگر متوجه شده باشید لیست شکل اول(Top, Pave, Pave1…) با لیست شکل دوم(Back_Curb, Crown, Crown_Base…) تفاوت دارد. برای شروع این نکته را بدانید که لیست اول کدهایی هستند که به یک سری خط اختصاص داده شده است. ولی لیست دوم کدهایی هستند که هر کدام به یک نقطه اختصاص داده شده اند.
به شکل زیر توجه کنید. قسمتی از یک اسمبلی ساده است که در Toolpallet نرم افزار با اسم Basic Assembly موجود است.

 

اگر روی آن زوم کنید و نشانگر ماوس را روی یکی از گره های آن نگه دارید، مشخصات آن گره نمایان میشود. برای مثال در شکل زیر مشخصات یکی از گره ها نمایش داده شده است. به مشخصه ی Point Codes آن دقت کنید. کد این نقطه Top_Curb است. باقی نقاط را نیز امتحان کنید و کدهای آنها را با لیست دوم که در ابتدای این آموزش آورده شده است، مقایسه کنید. کدهایی که در لیست دوم وجود دارد، مشخص کننده ی همین گره های تشکیل دهنده ی اسمبلی هستند.

 

نشانگر ماوس را روی نقطه ی بیرونی Curb میگیریم. به مشخصه ی Point Codes آن دقت کنید. کلمه ی Uncoded بدین معنی است که هیچ کدی به این گره اختصاص داده نشده است.  پس بعضی از نقاط بدون کد هستند و در نتیجه در لیست موجود نمیباشند.

 

در اسمبلی ها سه نوع کد Point Codes، Shape Codes و Link Codes تعریف شده اند. در مرحله ی قبل با Point Codes آشنا شدید. حال نشانگر ماوس را روی شکل نگه دارید. مقطع مشابه حالت Select شده نمایش داده میشود و مشخصه ی Shape Codes آن با نام Base نمایش داده میشود. Shape Codes در مرحله ی ساخت سورفیس کریدور تاثیری ندارند و ما در اینجا نیاز داریم Link Codes یا کدهای خطوط تشکیل دهنده ی اسمبلی را بررسی کنیم. ولی با نگه داشتن نشانگر ماوس بر روی خطوط اسمبلی، فقط Shape Codesها نمایش داده میشوند. پس ابتدا باید کاری کنیم که Shapeها از حالت نمایش خارج شوند و فقط خطوط دیده شوند.

 

مطابق شکل قسمتی از اسمبلی که قصد داریم Link Codes آن را مشاهده کنیم انتخاب(Select) میکنیم. سپس با فشردن کلید CTRL + 1 پنجره Properties آن را باز میکنیم. در قسمت Data نوع Code Set Style آن را از Basic به All Codes with No Shading تغییر میدهیم.

 

حال خطوط تشکیل دهنده ی ساب اسمبلی نمایان شده اند. نشانگر ماوس را روی یکی از این خطوط گرفته و مشخصات آن را ملاحظه کنید. در شکل زیر Link Codes خط بالایی به عنوان Top, Pave معرفی شده است. این بدین معنیست که دو کد Top و Pave به این خط نسبت داده شده است. باقی خطوط را نیز بررسی کنید. مشاهده میکنید که این نام ها در لیست اول که در ابتدای آموزش توضیح داده شد، موجود میباشند.

 

حال باز میگردیم به تصویر اول این آموزش. لیست کدهای موجود در این شکل نمایش دهنده ی خطوطی هست که میتوان به عنوان کد خطهای تشکیل دهنده ی هر مقطع عرضی به نرم افزار بدهیم. ما همیشه از کد Datum برای اینکار استفاده میکنیم.

 

ولی این بار جهت بررسی موضوع، گزینه ی Top را انتخاب کنیم، نتیجه خطوط بسته ای میشود که سطح مورد نیاز برای خاکبرداری، یا سطح مورد نیاز به خاکریزی را طوری تشکیل میدهد که این خط از روی سطح آسفالت راه(روسازی راه) عبور میکند. این موضوع را بررسی میکنیم.

 

برای مثال در مقطع خاکبرداری زیر تنها از کد Top استفاده شده است. محدوده ای که نرم افزار آن را محاسبه کرده است(خط قرمز)، شامل خط بالای سطح راه(Top) به علاوه مقدار خاک روی آن است.

 

در تصویر زیر به طور واضح مشخص است که خط قرمز که نمایش دهنده ی محدوده ی خاکبرداری است، از روی سطح راه عبور کرده است.

 

حال یک مقطع خاکریزی را با همان کد Top بررسی میکنیم. محدوده ی مشخص شده با خط سبز مجدداً طوری تشکیل شده است که خط سبز از روی سطح آسفالت گذشته است.

 

در شکل زیر این موضوع کاملاً مشخص است.

 

نتیجه اینکه در صورتی که از کد Top برای ساخت سورفیس مسیر استفاده شود، در طول مسیری که خاکبرداری است، مصالح روسازی را محاسبه نمیکند، و تنها حجم خاکبرداری را محاسبه میکند. ولی در قسمتهایی که خاکریزی است، حجم مصالح روسازی را نیز در محاسبات وارد میکند. در نتیجه استفاده از کد Top برای محاسبه احجام درصد زیادی خطا دارد.

حال کد Datum را بررسی میکنیم. از لیست Overhang Correction عبارت Bottom Links را انتخاب میکنیم. این کار موجب میشود در قسمتهایی که کدهای نرم افزار موفق به مشخص کردن محل دقیق خط نشدند، نرم افزار پایین ترین خط را به عنوان محدوده در نظر میگیرد.

 

در مقاطع خاکریزی، خط سبز زیر روسازی تشکیل شده است و این کار حجم خالص خاک ریخته شده را به ما میدهد.

 

شکل زیر زوم شده ی شکل بالا است که به طور مشخص میبینید خط سبز زیر روسازی تشکیل شده است.

 

شکل زیر مقطعی را نشان میدهد که خاکبرداری با کد Datum انجام شده است. در این مقطع نیز سطح خالص خاکبرداری با خط قرمز مشخص میشود.

 

شکل زیر خط قرمز را در زیر روسازی نمایش میدهد. در این قسمت نیز سطح دقیق خاکبرداری در محدوده مشخص شده است و با این روش مقدار خاکبرداری نیز دقیق محاسبه میشود.

 

نتیجه اینکه هر یک از کدهای موجود در لیست اول این آموزش نشانگر کدهای اختصاص داده شده به خطوط اسمبلی مورد استفاده است. این موضوع بدین معنیست که با تغییر اسمبلی مورد استفاده در کریدور، این لیست میتواند تغییر کند. با توجه به اینکه این اسمبلی ها و ساب اسمبلی ها به صورت پیش ساخته در Civil3D موجود هستند، کدهای استفاده شده در آنها مشابه یکدیگر عمل میکنند. برای مثال استفاده از کد Datum در هر یک از اسمبلی های موجود در Toolpalette نتیجه ی یکسانی خواهد داد. ولی در صورتی که از یک اسمبلی استفاده کنید که از خارج از Toolpalette به نرم افزار ایمپورت شده باشد، امکان دارد از کدهای متفاوتی در آن استفاده شده باشد. حتی شما خودتان میتوانید با استفاده از نرم افزار Subassembly Composer هر کلمه ای را به هر خط(Link) موجود در یک اسمبلی اختصاص دهید و اسمبلی و ساب اسمبلی های دلخواه خود را بسازید.

لیست اول کدهای مربوط به خطوط تشکیل دهنده ی اسمبلی بود(مثل کد Datum) و در تخمین سطح و در نتیجه، در تخمین حجم کاربرد داشت. درمورد لیست دوم که کدهای مربوط به نقاط(گره ها) را نمایش میداد به توضیح زیر توجه فرمایید.
این لیست دومی است که در ابتدای آموزش آورده شده بود:

با توجه به توضیحات داده شده میدانیم که این لیست گره های تشکیل دهنده ی اسمبلی است که در دو بعد به صورت یک نقطه دیده میشود. ولی در صورتی که در ساخت سورفیس کریدور، به عنوان Boundary از آن استفاده شود، در پلان راه به صورت یک خط در می آید که محدوده یا باندری تشکیل سورفیس کریدور را مشخص میکند.

در لیست دوم تمام کدهای مشخص کننده ی گره ها مشخص است. تنها کد Daylight را نمیتوانید با روش توضیح داده شده در گره های اسمبلی بیابید. دلیل این امر این است که این گره، نقطه ی تقاطع مقطع خاکبرداری یا خاکریزی با زمین را نشان میدهد که پس ساخت کریدور ایجاد میشود. به شکل زیر توجه کنید. نقطه ی نشان داده شده با فلش همان نقطه ی Daylight است. که در سکشن زیر به صورت یک نقطه مشخص است.

و تصویر زیر، خط پیرامون کریدور نشان دهنده ی گره های Daylight میباشد که با تقاطع کریدور با زمین تشکیل شده اند.

مطلب زیر از دانشنامه ی ویکی پدیا گرفته شده است. لینک مطلب در ویکی پدیا

 

مقیاس در نقشه عبارت است از نسبت طول اندازه گیری شده روی نقشه به طول افقی مشابه روی زمین یا به عبارت دیگر مقیاس عبارت است از نسبت طول ab روی نقشه به طول AB افقی روی زمین.

 

روشهای استفاده از مقیاس در نقشه

• مقیاس ساده:

که به صورت کلی آن می‌باشد و در کشورهایی که دارای سیستم متریک هستند مورد استفاده است و معین کننده این است که 1mm روی نقشه مساوی 1 متر روی زمین می‌باشد.مثلاً یعنی 1mm روی نقشه مطابق 25 متر روی زمین است.

• مقیاس مرکب:

در کشورهایی که سیستم غیر متریک دارند مانند آمریکا و انگلیس از این مقیاس استفاده می‌کنند مثلاً یعنی 2 اینچ روی نقشه مطابق 5 مایل روی زمین می‌باشد.

• مقیاس خطی:

عبارت است از خطی که به تقسیمات مساوی افراز شده و هر قسمت آن طول معینی از نقشه را در روی نقشه نشان می‌دهد.از مزایای مقیاس خطی این است که اگر نقشه در اثر عوامل جوی تغییر بعد داد مقیاس خطی هم تغییر بعد می‌دهد واندازه گیری با این مقیاس روی نقشه با مقدار افقی آن در زمین مطابقت می نماید.

 

انواع نقشه از نظر مقیاس

برای کاربردهای محاسباتی و استفاده آسان از نقشه، آنها را از نظر مقیاس به طریقه زیر دسته بندی می نمایند:

• نقشه‌های خیلی بزرگ مقیاس که مقیاس آنها و است و معمولاً آنها را پلان می‌گویند.
• نقشه‌های بزرگ مقیاس که مقیاس آنها و است که نقشه‌های مهندسی و اجرایی را شامل می‌شود.
• نقشه‌های متوسط مقیاس که مقیاس آنها بین و است.
• نقشه‌های کوچک مقیاس که مقیاس آنها از به بالا می‌باشد که معمولاً به آنها اطلس یا نقشه جغرافیایی می‌گویند.

 

برای بدست آوردن اندازه واقعی باید اندازه ترسیم شده روی نقشه رادر مخرج مقیاس ضرب نمود (به شرط آنکه صورت مقیاس یک باشد).

 

توضیح بیشتر:

1- در راهسازی در مرحله اول از نقشه هایی با مقیاس 1/50000 تا 1/10000 استفاده میشود. و در نهایت برای محاسبات دقیقتر از نقشه هایی با مقیاس (1/5000 تا 1/1000 (با جزئیات بیشتر) استفاده میشود.

 

 

Youtube link: http://www.youtube.com/watch?v=u_osLX-v778&t

Youtube link: http://www.youtube.com/watch?v=nts5SKy9drA

دانلود فایل آموزش واریانت

توضیحاتی در رابطه با واریانت راه:

یکی از اولین اقدامات در انجام پروژه راهسازی مشخص کردن مسیر است. اینکه چطور از نقطه A به نقطه B برسیم. در اولین قدم با چند خط شکسته این کار را انجام میدهیم. البته چندین مسیر بین دو نقطه ی A و B پیدا میکنیم که در مراحل بعد، یکی از این مسیرها به عنوان مناسب ترین مسیر انتخاب میشود. به این مسیرهای اولیه که با خطوط شکسته رسم میشوند، واریانت راه گفته میشود.

برای انتخاب بهترین واریانت، هر قدر تعداد قوس ها در مسیر کمتر، میانگین شعاع قوس ها بیشتر، میانگین شیب های طولی کمتر، طول مسیر کوتاهتر، اختلاف ارتفاعات پیموده شده در مسیر کمتر و سرعت مسیر بیشتر باشد مسیر مورد نظر مناسب تر بوده و برای انتخاب به عنوان واریانت بهینه ارجح است. البته توجه به میزان هزینه ی لازم برای ساخت هر واریانت نیز نکته ی بسیار حائز اهمیتی می باشد.

برای مثال در شکل زیر یک پلی لاین، نقطه ی A را به نقطه ی B متصل کرده است. این یک واریانت است.(خطوط شکسته بنفش رنگ)

 

فرض کنید شکل زیر 3 خط از خطوط توپوگرافی است. و میخواهیم از خط با ارتفاع 130 (نقطه ی N) به خط با ارتفاع 140 برویم.  برای این کار 4 انتخاب NO، NP، NQ و NM را داریم. اگر از این بین مسیر NM را انتخاب کنیم، چون طول بیشتری دارد در نتیجه ارتفاع 10 متر را(اختلاف 130 و 140 را) در فاصله ی بیشتری طی میکند. پس شیب کمتری نسبت به خطوط دیگر خواهد داشت. و اگر مسیر NP را انتخاب کنیم، به علت طی کردن 10 متر ارتفاع در مسیر کوتاهتر، شیب بیشتری خواهد داشت. ما از این نکته در انتخاب مسیر در بین خطوط توپوگرافی استفاده خواهیم کرد تا به شیب دلخواه خود برسیم.

یعنی طول خطی که از یک تراز به تراز دیگر میرود را طوری انتخاب میکنیم که شیب دلخواه را بدست دهد.

 

حال خط NM را در نظر بگیرید. اگر از کنار به آن نگاه کنیم به شکل زیر دیده میشود. نقطه ی N تراز 130 و نقطه ی M تراز 140  دارد:

 

پس رابطه ی بین i% و دلتاh به صورت زیر خواهد بود:

در این رابطه دلتاh اختلاف تراز دو خط تراز است که 10 متر میباشد و x فاصله ی افقی بین نقطه ی N و M است. i شیب خط NM را به ما می دهد. حال جای x و i را عوض میکنیم و کسر را بدین شکل تبدیل میکنیم:

حداکثر شیب طولی مسیر یا همان i را از روی آیین نامه های راهسازی بدست می آوریم. همچنین دلتاh را با مقایسه ی دو تراز متوالی به راحتی بدست می آوریم(برای مثال اختلاف 140 و 130) و در کسر بالا جایگذاری میکنیم. مقدار xی که بدست می آید حداقل فاصله ای است که بین دو تراز باید طی کنیم تا شیب آن از مقدار i تجاوز نکند. دقت کنید طبق رابطه ی زیر حداقل مقدار x وقتی بدست می آید که مقدار i روی حداکثر خود باشد:

 

 

پس برای مثال اگر نیاز به حداکثر شیب 5% داشته باشیم، باید حداقل چه فاصله ای را از نقطه ی N طی کنیم تا به تراز 140 برسیم؟ طبق رابطه ی زیر باید 200 متر طی کنیم تا 10 متر ارتفاع را با شیب %5 طی کرده باشیم.

حال در صورتی که بر روی نقشه ی کاغذی توپوگرافی کار میکنیم، باید این فاصله را طبق مقیاس بدست آوریم. برای مثال اگر مقیاس نقشه 1 به 2000 باشد، باید 200 متر را تقسیم بر 2000 کنیم که به سانتیمتر جواب ما 10 سانتیمتر خواهد بود. پس پرگار را به اندازه ی 10 سانتیمتر باز میکنیم و از روی یک خط تراز، روی خط تراز بعدی کمان میزنیم.

 

حال فایل ابتدای این آموزش را دانلود کرده و در نرم افزار Civil 3D بارگذاری کنید.

برای رسم واریانت، یک شیب طولی برای مسیر در نظر میگیریم. در اینجا برای مثال شیب 7% را در نظر میگیریم.(میزان شیب طولی با استفاده از نشریه 415 بدست می آید:مطالعه بیشتر). این نکته را در نظر داشته باشید که اختلاف تراز ارتفاعی هر یک از خطوط مینور توپوگرافی(خطوط کمرنگ) در فایل این مثال 2 متر و اختلاف ارتفاع خطوط ماژور(خطوط پر رنگ) 10 متر است.

میتوانید خود نیز صحت این نکته را بررسی کنید. یکی از خطوط را انتخاب کنید. حال با فشردن Ctrl+1 به قسمت Properties خط وارد شوید. همچنین میتوانید با کلیک راست به Properties وارد شوید. در لیست باز شده مشخصه Z یا تراز ارتفاعی خط مشخص است. حال همین کار را با خط کناری انجام دهید و میبینید که اختلاف تراز دو خط مینور، دو متر است.
گفتیم شیب 7% را انتخاب کردیم. به این معنی که هر ۱۰۰ متر که مسیر را طی کنیم، ارتفاع میتواند حداکثر 7 متر افزایش یا کاهش داشته باشد. برای رفتن از یک خط ماژور به خط ماژور بعدی، 10 متر اختلاف ارتفاع خواهیم داشت. با یک تناسب ساده(یا استفاده از فرمول بالا) میتوان برای شیب 7 درصد گفت “هر 100 متر طول، 7 متر اختلاف ارتفاع… هر چند متر طول، 10 متر اختلاف ارتفاع؟.”  حداقل x را بدست می آوریم:
(10*100)/7=142.86

x از کسر بالا برابر با 142.86 متر میشود(برای راحتی به 143 گرد میکنیم.) برای آشنایی با روش کمان زدن در Autocad Civil3D این قسمت را مطالعه کنید.

حال از نقطه ی A شروع میکنیم به کمان زدن و رسم این خطوط 143 متری و تا نقطه B ادامه میدهیم، با این شروط:

– تنها وقتی از یک خط تراز به خط تراز بعدی میرویم که با یک خط شکسته حداقل 143 متر مسیر طی کنیم(بیشتر از 143 متر شیب کمتری فراهم میکند و مناسب تر نیز است.)

– وقتی روی یک خط تراز حرکت میکنیم میتوانیم خط شکسته ای با طول بیشتر از 143 متر هم بکشیم. (چون شیب کمتر از i-max خواهد شد)

– سعی میکنیم فقط افزایش ارتفاع داشته باشیم یا فقط کاهش ارتفاع. (یعنی بر فرض تراز نقطه A 400 باشد و تراز نقطه B 500. دراین حالت سعی میکنیم از تراز ۴۰۰ فقط با افزایش ارتفاع به ۵۰۰ برسیم. نه اینکه در بین مسیر انتخابی گاهی کاهش ارتفاع هم داشته باشیم و دوباره افزایش ارتفاع.)

در نهایت خطوط شکسته را با چند خط شکسته بلندتر جایگزین میکنیم(خطوط سبز). دلیل جایگزین کردن خطوط بلندتر به جای خطوط شکسته ی کوتاه این است که در نقطه ی تلاقی هر خط شکسته، باید یک قوس ترسیم شود. وقتی تعداد خطوط شکسته زیاد باشد، در نتیجه تعداد قوس ها نیز زیاد خواهد بود و این باعث پر پیچ بودن راه ما خواهد شد. همچنین برای ترسیم یک قوس با یک شعاع استاندارد، طول هر خط شکسته باید از یک حداقلی بیشتر باشد. در نتیجه با جایگزین کردن خطوط شکسته ی کوتاه با خطوط طویلتر این دو مشکل را بر طرف میکنیم. در شکل زیر خط سبز جایگزین خط قرمز شده است.

برای واریانت زدن در ابتدای پروژه های راهسازی، از نقشه های کاغذی توپوگرافی و پرگار استفاده میشود. در مواقعی که بخواهیم همین کار را بر روی رایانه و روی یک فایل توپوگرافی انجام دهیم، میتوانیم مطابق توضیحات زیر، از نشانگر ماوس به عنوان پرگار استفاده کنیم.

فایل civil3D مخصوص این آموزش را دانلود کنید.

پسورد : www.civil3d.ir

 

ابتدا فایل بالا را در Civil3D بارگذاری کنید.

تایپ کنید PL  و Enter بزنید. سپس روی نقطه ی شروع خط (نقطه ی A) مطابق شکل کلیک کنید.

 

اگر Osnap روشن است با فشردن کلید F3 در کیبرد آن را خاموش کنید. در Text windows در پایین صفحه وضعیت On یا Off بودن آن مشخص میشود. (Osnap را خاموش کردیم تا مزاحمتی در موقع ترسیم با روش پرگار پیش نیاید. کلیک کنید: آشنایی با Snap ).

 

حال کلید F12 کیبرد را بفشارید تا مطابق شکل دو قسمت، یکی برای طول خط و دیگری برای زاویه ی خط، در کنار مکان نما مشخص شود.

 

برای طول عدد 10 را وارد کنید. یک بار Tab کیبرد را بزنید تا قسمت زاویه برای تایپ کردن فعال شود.

 

حال لازم نیست زاویه را مشخص کنیم. با حرکت دادن ماوس میبینید که حالت یک پرگار را ایجاد کرده ایم. پرگاری که سوزن آن روی نقطه ی A است و دهانه ی آن به اندازه ی 10 متر باز شده است…! این کار را میتوانید ادامه دهید و خطوط شکسته ی 10 متری در ادامه ی همدیگر تولید کنید. در ادامه ی آموزش ها، با این روش به رسم واریانت خواهیم پرداخت.