لیست زیر مباحثی که در این آموزش تصویری مورد بحث قرار گرفته است را نشان میدهد. این آموزشها برای دانشجویان رشته ی عمران در زمینه ی پروژه راهسازی، و همچنین برای مهندسین طراح راه که به دنبال نکات پیشرفته تر در طراحی خود هستند کاربرد دارد. علاوه بر توضیح پروسه ی یک پروژه راه، در انتها توضیحاتی درباره قابلیت تارگت(Targeting) در Civil 3D، و ساخت تقاطع(Intersection) نیز در این مبحث گنجانده شده است.
1 – خوش آمدگویی به آموزش
2- استفاده از فایلهای تمرینی
3- کریدور در Civil 3D
4- الاینمنت یا مسیر راه در Civil 3D
5- ترسیم الاینمنت
6- ترسیم الاینمنت با استفاده از خطوط موجود
7- ویرایش ظاهری الاینمنت در Civil 3D
8- ویرایش الاینمنت با استفاده از Geometry Editor
9- ویرایش عددی الاینمنت در Civil 3D
10- لیبل گذاری الاینمنت در Civil 3D
11- آشنایی با پروفایل ها
12- تولید پروفایل زمین و پروفایل ویو
13- طرح پروفایل طرح یا خط پروژه
14- ویرایش ظاهری پروفایل طرح
15- ویرایش پروفایل طرح با استفاده از Geometry Editor
16- ویرایش عددی پروفایل
17- لیبل گذاری پروفایل
18- آشنایی با اسمبلی ها
19- ایجاد اسمبلی
20- ساخت کریدور
21- استفاده از Targetها در کریدور
22- استفاده از امکان بخش بندی کریدور
23- ساخت سورفیس کریدور
24- آشنایی با مقاطع عرضی
25- ساخت Sample lines
26- ساخت Section View
27- ساخت یک تقاطع
28- ویرایش یک تقاطع
سوال: چطور میتوانم فاصله ایستگاهها(به صورت پیشفرض ۲۰ متر هست) را تغییر بدهم؟
پاسخ: برای تغییر فاصله لیبلها بر روی پلان در نرم افزار Civil 3D میبایست ابتدا مسیر را انتخاب(Select) کنید. برای اینکه این کار را راحت انجام دهید از طریق Toolspace مطابق شکل زیر عمل کنید. در تب Prospector لیست Alignments را باز کنید، سپس لیست Centerline Alignments و روی الاینمنت خود کلیک راست کنید. برای مثال در شکل زیر اسم الاینمنت فایل مورد استفاده من برای این آموزش radway259 است. روی آن کلیک راست کرده و از لیست Select را انتخاب کنید. معمولاً هر آبجکتی در نرم افزار را میتوانید با این روش سریعاً انتخاب کنید.
پس از انتخاب الاینمنت، ریبون بالا به ریبون مخصوص الاینمنت تغییر میکند. از ابتدای آن روی Add Labels کلیک کنید و سپس روی Add/Edit Station Labels کلیک کنید.
حال میتوانید در پنجره Alignment Labels مقدار Increment را به مقدار دلخواه تغییر دهید و پس از Ok کردن این تغییر بر روی پلان مسیر اعمال شود.
این آموزش برای مطلب پروژه راهسازی دو نوشته شده و نحوه محاسبه و ترسیم دور در Civil3D را مورد بررسی قرار داده است. توجه داشته باشید دور در Civil3D با نام Superelevation شناخته میشود. دور به شیب عرضی در جاده اطلاق میشود که در جهت مقابله با نیروی گریز از مرکز، به کمک نبروی اصطکاک می آید و به خارج نشدن وسیله ی نقلیه از جاده، در قوس ها کمک میکنید.
فایل بالا را دانلود کرده و در نرم افزار Civil3D بارگذاری کنید. سپس مطابق شکل زیر روی الاینمنت با نشانگر ماوس کلیک کنید تا تب Alignment که با کادر قرمز مشخص شده است در ریبون ظاهر شود.
الاینمنت را انتخاب کنید تا ابزارهای آن در ریبون ظاهر گردد.
سپس روی Superelevation کلیک کرده و سپس از لیست Calculate/Edit Superelevation را انتخاب کنید.
از ریبون روی Superelevation و سپس Calculate/Edit Superelevation کلیک کنید.
از پنجره باز شده Calculate superelevation now را انتخاب کنید.
در پنجره باز شده Calculate superelevation now را انتخاب کنید.
در پنجره باز شده از قسمت Roadway Type گزینه ی Undivided Crowned, Pivot Center را انتخاب کنید. سپس روی Next کلیک کنید.
Undivided Crowned, Pivot Center را انتخاب کنید و روی Next کلیک کنید.
در قسمت Lanes دقت کنید Symmetric Roadway دارای تیک باشد تا بطور متقارن مشخصات وارد شود. سپس مشخصات کادر آبی را مطابق شکل وارد کنید. عدد 3.65 عرض قسمت آسفالت جاده در یک سمت خواهد بود که در پروژه راهسازی یک در آموزشهای قبل، از آیین نامه ها بدست آمده است. روی Next کلیک کنید.
در قسمت Lane مشخصات را مانند شکل کامل کرده و روی Next کلیک کنید.
در قسمت Shoulder Control مشخصات را مانند شکل وارد کنید. 1.85 عرض شانه ی خاکی است که در پروژه راهسازی یک از آیین نامه های راهسازی بدست آمده است. روی Next کلیک کنید.
در قسمت Shoulder Control مشخصات را مانند شکل وارد کنید.
در قسمت آخر، بخش Attainment برای Design criteria file روی قسمتی که با کادر قرمز مشخص شده است کلیک کنید.
در قسمت Attainment برای Design Criteria File روی Browse کلیک کنید.
مطابق شکل فایل XML مشخص شده را انتخاب کنید و روی Open کلیک کنید.
مطابق شکل فایل XML مشخص شده را انتخاب کنید و روی Open کلیک کنید.
مطابق شکل مجدداً در پنجره قبل برای Superelevation rate table آیین نامه ی AASHTO 2001 eMax 8% را انتخاب کنید. این آیین نامه مقدار حداکثر دور را از آیین نامه آشتو برابر %8 در نظر میگیرد. باقی مشخصات را مطابق شکل کامل کرده و روی Finish کلیک کنید.
در قسمت Superelevation rate table آیین نامه آشتو با دور 8% را انتخاب کنید.
در نهایت یک پنجره Panorama باز میشود و میتوانید مقادیر وارد شده در پروژه را در آن مشاهده کنید.
در نهایت مقادیر دور وارد شده در پنجره Panorama نمایان میشود.
مجدداً روی Superelevation و اینبار روی Superelevation View کلیک کنید.
مجدداً روی Superelevation و اینبار روی Superelevation View کلیک کنید.
در پنجره ی باز شده مشخصات را بررسی کنید که مطابق شکل باشد. سپس روی Ok کلیک کنید.
مشخصات را بررسی کنید که مطابق شکل باشد. روی Ok کلیک کنید.
روی یک قسمت خالی کلیک کنید تا دور محاسبه شده برای کل مسیر همانند یک پروفیل ترسیم شود.
پس از کلیک روی Ok یک نقطه برای ترسیم دور کل مسیر انتخاب کنید.
فایل بالا را دانلود کرده و در نرم افزار Civil 3D بارگذاری کنید. در این فایل یک واریانت که با دستور PL ترسیم شده است داریم که در ادامه آن را تبدیل به الاینمنت یا مسیر راه میکنیم.
ابتدا روی خط قرمز رنگ کلیک کنید تا انتخاب شود و سپس با فشردن کلید Delete در کیبرد، آن را پاک کنید. این خط اولیه ای بود که در آموزش واریانت ترسیم کرده بودیم و با خط سبز رنگ که شکستگی های کمتری دارد جایگزین شد. حال از طریق تب Home در ریبون گزینه ی Alignment را پیدا کنید و از لیست موجود در آن روی Create Alignment from object کلیک کنید.
نشانگر ماوس به شکل یک مربع، آماده به انتخاب واریانت است. مطابق شکل روی واریانت کلیک کنید و یک بار کلید Enter را بفشارید.
پس از فشردن Enter، یک فلش روی واریانت نمایان میشود و جهت پیش فرضی را برای مسیر پیشنهاد میدهد. در این مثال مسیر پیشنهادی از نقطه A به سمت نقطه B است. پس در صورتی که قصد تغییر جهت الاینمنت را داشته باشیم قبل از Enter با یک بار فشردن کلید R در کیبرد و سپس فشردن Enter، جهت الاینمنت را تغییر میدهیم و یا تنها با یک بار فشردن Enter به مرحله ی بعد میرویم.
در پنجره Create Alignment from Objects مطابق شکل یک نام برای مسیر انتخاب کنید(کادر قرمز.) سپس مطابق کادر آبی رنگ، گزینه Major and Minor only را برای لیبل مسیر انتخاب کنید. مقدار شعاع پیش فرض را به 300 متر تغییر دهید. بررسی کنید دو گزینه ی Add curves between tangents و Erase existing entities تیک خورده باشند. روی Ok کلیک کنید تا الاینمنت ساخته شود.
الاینمنت ساخته شد و به جای شکستگی در واریانت قوسهای ساده ای جایگزین شد.