آموزش تصویری طراحی یک راه با نرم افزار Civil 3D

لیست زیر مباحثی که در این آموزش تصویری مورد بحث قرار گرفته است را نشان میدهد. این آموزشها برای دانشجویان رشته ی عمران در زمینه ی پروژه راهسازی، و همچنین برای مهندسین طراح راه که به دنبال نکات پیشرفته تر در طراحی خود هستند کاربرد دارد. علاوه بر توضیح پروسه ی یک پروژه راه، در انتها توضیحاتی درباره قابلیت تارگت(Targeting) در Civil 3D، و ساخت تقاطع(Intersection) نیز در این مبحث گنجانده شده است.

میتوانید در زیر همین مطلب شش آموزش اول این مجموعه را به صورت رایگان مشاهده فرمایید. همچنین میتوانید از این لینک آموزش های رایگان سایت در کانال آپارات برای انجام پروژه راهسازی را مشاهده کنید.

1 – خوش آمدگویی به آموزش
2- استفاده از فایلهای تمرینی
3- کریدور در Civil 3D
4- الاینمنت یا مسیر راه در Civil 3D
5- ترسیم الاینمنت
6- ترسیم الاینمنت با استفاده از خطوط موجود
7- ویرایش ظاهری الاینمنت در Civil 3D
8- ویرایش الاینمنت با استفاده از Geometry Editor
9- ویرایش عددی الاینمنت در Civil 3D
10- لیبل گذاری الاینمنت در Civil 3D
11- آشنایی با پروفایل ها
12- تولید پروفایل زمین و پروفایل ویو
13- طرح پروفایل طرح یا خط پروژه
14- ویرایش ظاهری پروفایل طرح
15- ویرایش پروفایل طرح با استفاده از Geometry Editor
16- ویرایش عددی پروفایل
17- لیبل گذاری پروفایل
18- آشنایی با اسمبلی ها
19- ایجاد اسمبلی
20- ساخت کریدور
21- استفاده از Targetها در کریدور
22- استفاده از امکان بخش بندی کریدور
23- ساخت سورفیس کریدور
24- آشنایی با مقاطع عرضی
25- ساخت Sample lines
26- ساخت Section View
27- ساخت یک تقاطع
28- ویرایش یک تقاطع

برای خرید این آموزش به این صفحه مراجعه بفرمایید.

[product id=”4143″]

ایراد در نمایش بعضی از مقاطع عرضی

سوال:
در فایل پیوست(در ادامه لینک دانلود آورده شده است)، حجم عملیات خاکی یک مسیر ساده محاسبه شده است. اما در مقاطع عرضی ایراداتی مشاهده می شود.

کیلومترهای 70+0 و 90+0: سطح کریدور مقداری از سطح طبیعی زمین بیرون زده است و در جدول احجام نیز باعث ایجاد مقدار ناچیزی خاکریزی شده است. این در حالی است که مقطع کاملا در خاکبرداری قرار دارد.

کیلومتر 070
کیلومتر 070
کیلومتر 090
کیلومتر 090

شایان ذکر است که در این پروژه، سطح کریدور با کد دیتوم و همچنین باندری دی لایت تعریف شده است. لطفا من را راهنمایی کنید. با تشکر
پاسخ:
فایل پروژه بالا که توسط یکی از کاربران محترم سایت ارسال شده را میتوانید از اینجا دانلود کنید.
برای فهمیدن دلیل این مشکل ابتدا باید بدانیم برای سکشن زدن در Civil3D طبق آموزش های پیشین ابتدا سمپل لاین هایی را عمود بر مقطع عرضی تعریف میکنیم و سپس مقاطع عرضی را ترسیم میکنیم. ولی با افزایش تعداد مقاطع عرضی دقت کار بیشتر نخواهد شد و میتوانیم این موضوع را در ثابت بودن مقادیر جدول احجام، با افزایش و کاهش تعداد مقاطع عرضی مشاهده کنیم(برای مثال اگر فواصل هر سکشن را از 20 متر به 10 متر کاهش دهیم، تغییری در محاسبات احجام اتفاق نمی افتد). دلیل این امر این است که نرم افزار برای محاسبه احجام از مقاطع عرضی دیگری استفاده میکند.
در فایل پروژه بالا مطابق شکل از طریق Toolspace از تب Prospector در قسمت لیست کریدورها روی Cor کلیک راست کرده و Properties را انتخاب کنید.

corridor properties

 

در پنجره ی Corridor Properties به تب Parameters رفته و مطابق شکل به مقدار Frequency که در شکل زیر با کادر قرمز نمایش داده شده است توجه کنید. این فاصله ی هر مقطع عرضی محاسباتی که توسط نرم افزار برای محاسبه احجام استفاده میشود را نشان میدهد. روی علامت سه نقطه در کنار آن کلیک کنید.

frequency

 

در پنجره ی باز شده مقدار 20 را به 10 کاهش دهید. این کار را برای Along tangents, Curve increment, along spirals, along profile curves نیز انجام دهید و روی Ok کلیک کنید.

تغییر فواصل مقاطع عرضی

 

Rebuild the corridor را انتخاب کنید تا کریدور بازسازی شود و مقاطع 10،30،50  و… نیز تشکیل شود.

rebuild the corridor

 

حال مجدداً مقاطع 70 و 90 را بررسی کنید. میبینیم که ایراد این مقاطع برطرف شده است، زیرا مقاطع با دهگان فرد نیز تشکیل شده است. در دو شکل ابتدای آموزش ایراد مقاطع به این علت بود که چنین مقاطعی در نرم افزار محاسبه نشده بود و برای مثال مقطع 70 با درونیابی مقاطع 60 و 80 تشکیل شده بود. واضح هست کم کردن فاصله بین مقاطع دقت محاسبه ی احجام را افزایش میدهد ولی سرعت نرم افزار را پایین می آورد.

کیلومتر 070 پس از اعمال تغییرات
کیلومتر 070 پس از اعمال تغییرات
کیلومتر 090 پس از اعمال تغییرات
کیلومتر 090 پس از اعمال تغییرات

استفاده از قابلیت Overhang Correction در ساخت سورفیس کریدور

گاهی در ساخت مقاطع عرضی خطوط تعیین کننده مقطع عرضی به درستی تشکیل نمیشود. برای مثال در شکل زیر خط مقطع عرضی از سمت چپ ابتدا به بالای شانه ی خاکی متصل شده، سپس به پایین جدول و سپس به بالای مقطع روسازی متصل شده است و مجدداً به پایین خط مرکزی راه متصل شده است. دلیل این امر وجود ساب اسمبلی ها با اشکال و کدهای مختلف و وجود اضلاع عمودی در شکلها است. نرم افزار نمیتواند تشخیص دهد که نقطه ی بالا یا نقطه ی پایین ضلع را به عنوان گره اصلی ترسیم مقطع عملیات خاکی در نظر بگیرد.

ایراد تشکیل اسمبلی در مقطع عرضی

 

به همین علت در زمان ساخت سورفیس کریدور پس از اضافه کردن کد مورد نظر(در این مثال Datum) از قسمت Overhang Correction گزینه ی Bottom Links را انتخاب میکنیم.

انتخاب Bottom Links

 

با این کار نرم افزار خطوط و لینکهای زیرین را به عنوان شکستگی مقطع عرضی در نظر میگیرد و با این ترتیب دقت محاسبات و تشکیل مقاطع عرضی بیشتر میشود. همچنین در مواقع لازم میتوان از Top Links استفاده کرد که لینکها و اضلاع بالایی برای تشکیل مقطع عرضی استفاده خواهد شد.

خطوط زیرین انتخاب شدند

توضیحاتی در مورد کدهای اسمبلی(Daylight و Datum در ساخت سورفیس کریدور)

در آموزش های مربوط به ساخت سورفیس کریدور، برای ساخت سورفیس کریدور از منوی مشخص شده در شکل زیر کد Datum را به کریدور اضافه کردیم. به لیست باز شده در شکل زیر دقت کنید.
surface specify code

سپس مطابق شکل زیر کد Daylight را به عنوان  Boundary در تب Boundaries به کریدور اضافه کردیم. به لیست مشخص شده در شکل زیر دقت کنید.

boundaries daylight

 

ولی این کدها دقیقاً به چه مفهوم هستند و چرا کدهای دیگر را انتخاب نمیکنیم؟ اگر متوجه شده باشید لیست شکل اول(Top, Pave, Pave1…) با لیست شکل دوم(Back_Curb, Crown, Crown_Base…) تفاوت دارد. برای شروع این نکته را بدانید که لیست اول کدهایی هستند که به یک سری خط اختصاص داده شده است. ولی لیست دوم کدهایی هستند که هر کدام به یک نقطه اختصاص داده شده اند.
به شکل زیر توجه کنید. قسمتی از یک اسمبلی ساده است که در Toolpallet نرم افزار با اسم Basic Assembly موجود است.
تصویر Basic assemby

 

اگر روی آن زوم کنید و نشانگر ماوس را روی یکی از گره های آن نگه دارید، مشخصات آن گره نمایان میشود. برای مثال در شکل زیر مشخصات یکی از گره ها نمایش داده شده است. به مشخصه ی Point Codes آن دقت کنید. کد این نقطه Top_Curb است. باقی نقاط را نیز امتحان کنید و کدهای آنها را با لیست دوم که در ابتدای این آموزش آورده شده است، مقایسه کنید. کدهایی که در لیست دوم وجود دارد، مشخص کننده ی همین گره های تشکیل دهنده ی اسمبلی هستند.

point codes

 

نشانگر ماوس را روی نقطه ی بیرونی Curb میگیریم. به مشخصه ی Point Codes آن دقت کنید. کلمه ی Uncoded بدین معنی است که هیچ کدی به این گره اختصاص داده نشده است.  پس بعضی از نقاط بدون کد هستند و در نتیجه در لیست موجود نمیباشند.

uncoded points

 

در اسمبلی ها سه نوع کد Point Codes، Shape Codes و Link Codes تعریف شده اند. در مرحله ی قبل با Point Codes آشنا شدید. حال نشانگر ماوس را روی شکل نگه دارید. مقطع مشابه حالت Select شده نمایش داده میشود و مشخصه ی Shape Codes آن با نام Base نمایش داده میشود. Shape Codes در مرحله ی ساخت سورفیس کریدور تاثیری ندارند و ما در اینجا نیاز داریم Link Codes یا کدهای خطوط تشکیل دهنده ی اسمبلی را بررسی کنیم. ولی با نگه داشتن نشانگر ماوس بر روی خطوط اسمبلی، فقط Shape Codesها نمایش داده میشوند. پس ابتدا باید کاری کنیم که Shapeها از حالت نمایش خارج شوند و فقط خطوط دیده شوند.

shape code

 

مطابق شکل قسمتی از اسمبلی که قصد داریم Link Codes آن را مشاهده کنیم انتخاب(Select) میکنیم. سپس با فشردن کلید CTRL + 1 پنجره Properties آن را باز میکنیم. در قسمت Data نوع Code Set Style آن را از Basic به All Codes with No Shading تغییر میدهیم.

alll codes with no shading

 

حال خطوط تشکیل دهنده ی ساب اسمبلی نمایان شده اند. نشانگر ماوس را روی یکی از این خطوط گرفته و مشخصات آن را ملاحظه کنید. در شکل زیر Link Codes خط بالایی به عنوان Top, Pave معرفی شده است. این بدین معنیست که دو کد Top و Pave به این خط نسبت داده شده است. باقی خطوط را نیز بررسی کنید. مشاهده میکنید که این نام ها در لیست اول که در ابتدای آموزش توضیح داده شد، موجود میباشند.

Link codeها نمایان شدند

 

حال باز میگردیم به تصویر اول این آموزش. لیست کدهای موجود در این شکل نمایش دهنده ی خطوطی هست که میتوان به عنوان کد خطهای تشکیل دهنده ی هر مقطع عرضی به نرم افزار بدهیم. ما همیشه از کد Datum برای اینکار استفاده میکنیم.

Corridor datum

 

ولی این بار جهت بررسی موضوع، گزینه ی Top را انتخاب کنیم، نتیجه خطوط بسته ای میشود که سطح مورد نیاز برای خاکبرداری، یا سطح مورد نیاز به خاکریزی را طوری تشکیل میدهد که این خط از روی سطح آسفالت راه(روسازی راه) عبور میکند. این موضوع را بررسی میکنیم.

کد Top را انتخاب میکنیم

 

برای مثال در مقطع خاکبرداری زیر تنها از کد Top استفاده شده است. محدوده ای که نرم افزار آن را محاسبه کرده است(خط قرمز)، شامل خط بالای سطح راه(Top) به علاوه مقدار خاک روی آن است.

کد Top در سکشن

 

در تصویر زیر به طور واضح مشخص است که خط قرمز که نمایش دهنده ی محدوده ی خاکبرداری است، از روی سطح راه عبور کرده است.

زوم بر روی مقطع code tiop

 

حال یک مقطع خاکریزی را با همان کد Top بررسی میکنیم. محدوده ی مشخص شده با خط سبز مجدداً طوری تشکیل شده است که خط سبز از روی سطح آسفالت گذشته است.

کد top خاکریزی

 

در شکل زیر این موضوع کاملاً مشخص است.

کد خاکریزی زوم بر روی مقطع

 

نتیجه اینکه در صورتی که از کد Top برای ساخت سورفیس مسیر استفاده شود، در طول مسیری که خاکبرداری است، مصالح روسازی را محاسبه نمیکند، و تنها حجم خاکبرداری را محاسبه میکند. ولی در قسمتهایی که خاکریزی است، حجم مصالح روسازی را نیز در محاسبات وارد میکند. در نتیجه استفاده از کد Top برای محاسبه احجام درصد زیادی خطا دارد.

حال کد Datum را بررسی میکنیم. از لیست Overhang Correction عبارت Bottom Links را انتخاب میکنیم. این کار موجب میشود در قسمتهایی که کدهای نرم افزار موفق به مشخص کردن محل دقیق خط نشدند، نرم افزار پایین ترین خط را به عنوان محدوده در نظر میگیرد.

Datum Bottom Links

 

در مقاطع خاکریزی، خط سبز زیر روسازی تشکیل شده است و این کار حجم خالص خاک ریخته شده را به ما میدهد.

datum section تاثیر

 

شکل زیر زوم شده ی شکل بالا است که به طور مشخص میبینید خط سبز زیر روسازی تشکیل شده است.

زوم بر مقطع

 

شکل زیر مقطعی را نشان میدهد که خاکبرداری با کد Datum انجام شده است. در این مقطع نیز سطح خالص خاکبرداری با خط قرمز مشخص میشود.

خاکبرداری با کد Datum

 

شکل زیر خط قرمز را در زیر روسازی نمایش میدهد. در این قسمت نیز سطح دقیق خاکبرداری در محدوده مشخص شده است و با این روش مقدار خاکبرداری نیز دقیق محاسبه میشود.

خط قرمز زیر روسازی

 

نتیجه اینکه هر یک از کدهای موجود در لیست اول این آموزش نشانگر کدهای اختصاص داده شده به خطوط اسمبلی مورد استفاده است. این موضوع بدین معنیست که با تغییر اسمبلی مورد استفاده در کریدور، این لیست میتواند تغییر کند. با توجه به اینکه این اسمبلی ها و ساب اسمبلی ها به صورت پیش ساخته در Civil3D موجود هستند، کدهای استفاده شده در آنها مشابه یکدیگر عمل میکنند. برای مثال استفاده از کد Datum در هر یک از اسمبلی های موجود در Toolpalette نتیجه ی یکسانی خواهد داد. ولی در صورتی که از یک اسمبلی استفاده کنید که از خارج از Toolpalette به نرم افزار ایمپورت شده باشد، امکان دارد از کدهای متفاوتی در آن استفاده شده باشد. حتی شما خودتان میتوانید با استفاده از نرم افزار Subassembly Composer هر کلمه ای را به هر خط(Link) موجود در یک اسمبلی اختصاص دهید و اسمبلی و ساب اسمبلی های دلخواه خود را بسازید.

لیست اول کدهای مربوط به خطوط تشکیل دهنده ی اسمبلی بود(مثل کد Datum) و در تخمین سطح و در نتیجه، در تخمین حجم کاربرد داشت. درمورد لیست دوم که کدهای مربوط به نقاط(گره ها) را نمایش میداد به توضیح زیر توجه فرمایید.
این لیست دومی است که در ابتدای آموزش آورده شده بود:
لیست دوم

با توجه به توضیحات داده شده میدانیم که این لیست گره های تشکیل دهنده ی اسمبلی است که در دو بعد به صورت یک نقطه دیده میشود. ولی در صورتی که در ساخت سورفیس کریدور، به عنوان Boundary از آن استفاده شود، در پلان راه به صورت یک خط در می آید که محدوده یا باندری تشکیل سورفیس کریدور را مشخص میکند.

در لیست دوم تمام کدهای مشخص کننده ی گره ها مشخص است. تنها کد Daylight را نمیتوانید با روش توضیح داده شده در گره های اسمبلی بیابید. دلیل این امر این است که این گره، نقطه ی تقاطع مقطع خاکبرداری یا خاکریزی با زمین را نشان میدهد که پس ساخت کریدور ایجاد میشود. به شکل زیر توجه کنید. نقطه ی نشان داده شده با فلش همان نقطه ی Daylight است. که در سکشن زیر به صورت یک نقطه مشخص است.
گره Daylight

و تصویر زیر، خط پیرامون کریدور نشان دهنده ی گره های Daylight میباشد که با تقاطع کریدور با زمین تشکیل شده اند.

Daylight به صورت خط پیرامون و Boundray

دستور Drive در Civil3D

برای شروع این فایل را دانلود کنید.

پسورد: www.omran-omran.com

 

با دستور درایو(Drive) میتوانید در مسیری که طراحی کرده اید، از دید یک راننده حرکت کنید و مسیر را مورد بررسی قرار دهید. شکل نهایی که به صورت انیمیشن خواهد بود مشابه زیر است:

 پس از استفاده از دستور Drive مسیر را به صورت انیمیشن مشاهده خواهید کرد.
پس از استفاده از دستور Drive مسیر را به صورت انیمیشن مشاهده خواهید کرد.

 

مطابق شکل از طریق ریبون، به ترتیب گزینه های Visibility Check>>Drive را انتخاب کنید.

از طریق ریبون مشابه شکل Drive را انتخاب کنید.
از طریق ریبون مشابه شکل Drive را انتخاب کنید.

 

پس از انتخاب Drive نشانگر ماوس به شکل یک مربع کوچک در می آید و نرم افزار از شما میخواهد که الاینمنت مورد نظر خود را مشخص کنید. برای اینکار یکبار Enter بزنید و از لیست Road را انتخاب کنید.(توجه داشته باشید امکان داشت بیش از یک الاینمنت در این لیست موجود باشد. همچنین میتوانستید با همان نشانگر ماوس روی الاینمنت مورد نظر خود در شکل کلیک کنید.)

پس از یکبار Enter زدن، Road را انتخاب کرده و روی Ok کلیک کنید.
پس از یکبار Enter زدن، Road را انتخاب کرده و روی Ok کلیک کنید.

 

پس از Ok کردن در مرحله ی قبل، مجددا شکل نشانگر ماوس به مربعی کوچک تبدیل میشود. حال دوباره Enter بزنید و از لیست FG Profile را انتخاب کنید و روی Ok کلیک کنید.

از لیست FG را انتخاب کنید و روی Ok کلیک کنید.
از لیست FG را انتخاب کنید و روی Ok کلیک کنید.

 

پس از Ok کردن در مرحله ی قبل نوار ابزار مخصوص به Drive در ریبون ظاهر میشود. به قسمتی که در شکل زیر با کادر قرمز نشان داده شده است توجه کنید. میتوانید با کلیک بر روی آن روی مسیر کریدور، از دید یک راننده حرکت کنید. کادر آبی در شکل زیر تنظیمات سرعت حرکت و رندر تصویر را تنظیم میکند. و کادر سبز دستور Drive را پایان میبخشد.

نوار ابزار مربوط به درایو را در شکل مشاهده میکنید.
نوار ابزار مربوط به درایو را در شکل مشاهده میکنید.