مطلب زیر از دانشنامه ی ویکی پدیا گرفته شده است. لینک مطلب در ویکی پدیا
مقیاس در نقشه عبارت است از نسبت طول اندازه گیری شده روی نقشه به طول افقی مشابه روی زمین یا به عبارت دیگر مقیاس عبارت است از نسبت طول ab روی نقشه به طول AB افقی روی زمین.
روشهای استفاده از مقیاس در نقشه
- مقیاس ساده:
- که به صورت کلی آن
میباشد و در کشورهایی که دارای سیستم متریک هستند مورد استفاده است و معین کننده این است که 1mm روی نقشه مساوی 1 متر روی زمین میباشد.مثلاً
یعنی 1mm روی نقشه مطابق 25 متر روی زمین است.
- مقیاس مرکب:
- در کشورهایی که سیستم غیر متریک دارند مانند آمریکا و انگلیس از این مقیاس استفاده میکنند مثلاً
یعنی 2 اینچ روی نقشه مطابق 5 مایل روی زمین میباشد.
- مقیاس خطی:
- عبارت است از خطی که به تقسیمات مساوی افراز شده و هر قسمت آن طول معینی از نقشه را در روی نقشه نشان میدهد.از مزایای مقیاس خطی این است که اگر نقشه در اثر عوامل جوی تغییر بعد داد مقیاس خطی هم تغییر بعد میدهد واندازه گیری با این مقیاس روی نقشه با مقدار افقی آن در زمین مطابقت می نماید.
انواع نقشه از نظر مقیاس
برای کاربردهای محاسباتی و استفاده آسان از نقشه، آنها را از نظر مقیاس به طریقه زیر دسته بندی می نمایند:
- نقشههای خیلی بزرگ مقیاس که مقیاس آنها
و
است و معمولاً آنها را پلان میگویند.
- نقشههای بزرگ مقیاس که مقیاس آنها
و
است که نقشههای مهندسی و اجرایی را شامل میشود.
- نقشههای متوسط مقیاس که مقیاس آنها بین
و
است.
- نقشههای کوچک مقیاس که مقیاس آنها از
به بالا میباشد که معمولاً به آنها اطلس یا نقشه جغرافیایی میگویند.
برای بدست آوردن اندازه واقعی باید اندازه ترسیم شده روی نقشه رادر مخرج مقیاس ضرب نمود (به شرط آنکه صورت مقیاس یک باشد).
توضیح بیشتر:
1- در راهسازی در مرحله اول از نقشه هایی با مقیاس 1/50000 تا 1/10000 استفاده میشود. و در نهایت برای محاسبات دقیقتر از نقشه هایی با مقیاس (1/5000 تا 1/1000 (با جزئیات بیشتر) استفاده میشود.